باشگاه فوتبال فولاد مبارکه سپاهان اصفهان، یک باشگاه فوتبال ایرانی است که در شهر اصفهان پایهگذاری شدهاست. این باشگاه هماکنون در لیگ برتر فوتبال ایران (جام خلیج فارس) بازی میکند. مالک این باشگاه، مجتمع فولاد مبارکه است.
سپاهان پر افتخارترین تیم تاریخ لیگ برتر ایران با سه مقام قهرمانی در دوره های دوم، نهم و دهم است و اولین تیم ایرانی است که به فینال لیگ قهرمانان آسیا و جام باشگاههای جهان در سال ۲۰۰۷ میلادی راه یافت. این تیم پر افتخارترین تیم دههٔ ۱۳۸۰ فوتبال ایران و اولین و تنها باشگاهی است که توانست در فصل ۹۰-۸۹ از عنوان قهرمانی خود در لیگ برتر دفاع کند و برای دومین سال متوالی قهرمان شود.
سپاهان در ایران به عنوان باشگاهی با مدیریت با ثبات، منظم و اصولی شناخته شده و با قهرمانی در فصل ۸۲−۸۱ به عنوان اولین قهرمان غیر تهرانی در تاریخ ایران به پرچمدار پایان دادن به سلطه بی چون و چرای دو تیم استقلال و پرسپولیس بر فوتبال ایران تبدیل شد.
باشگاه شاهین اصفهان
دهه ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰
این تیم در سال ۱۳۳۲ توسط محمود حریری بازیکن اصفهانی تیم ملی فوتبال ایران و شاهین تهران تاسیس شد.
ابتدا نام باشگاه شاهین انتخاب شد چون شعبهای از شاهین تهران بود. در سال ۱۳۴۲ به عنوان نماینده اصفهان جهت شرکت در مسابقات قهرمانی ایران به تهران آمد و بعد از تساوی ۱-۱ با تهران قهرمان شد. در سال ۱۳۴۶ باشگاه شاهین تهران منحل شد و شاهین اصفهان برای جلوگیری از انحلال مجبور به تغییر نام شد و نام سپاهان را که از نامهای قدیمی شهر اصفهان بود برگزید.
دهه ۱۳۵۰
این تیم تا سال ۱۳۵۰ چهارده بار قهرمان باشگاههای اصفهان شد و در سال ۱۳۵۰ به عنوان نماینده اصفهان در مسابقات انتخابی لیگ شرکت کرد. پس از غلبه بر استقلال اهواز در فینال توانست جواز صعود به لیگ را بگیرد و در میان هشت تیم لیگ، پنجم شد. در سال ۱۳۵۰ عازم اولین سفر خارجی شد و در تورنمنت چلنج شیپ هند به مقام نایب قهرمانی رسید. برای شرکت در لیگ تخت جمشید، تیم ذوب آهن به دلیل برخورداری از امکانات بیشتر انتخاب شد و آنها مجبور به حضور در لیگ دو شدند و در نهایت قهرمان لیگ دو شدند و وارد جام تخت جمشید شدند.
دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰
در دهه ۱۳۶۰ زیر سایه تیم تازه ظهور کرده تام اصفهان بودند و در این مدت مسعود تابش رهبری تیم را به عهده داشت. با شروع مسابقات لیگ آنها یکی از تیمهای همیشه حاضر در لیگ بودند.فعاليت های فرهنگی، ورزشی باشگاه تا اواخر سال ۱۳۷۱ ادامه داشت تا اينکه بدلیل شرایط اقتصادی بوجود آمده و با در نظر گرفتن مصالح باشگاه که در اصل بر حفظ نام سپاهان بود، از اوایل سال ۱۳۷۲ این باشگاه تحت حمایت و مدیریت کارخانه سیمان سپاهان قرار گرفت و با نام باشگاه فرهنگی ورزشی سیمان سپاهان به فعالیت خود ادامه داد. در این سالها کارخانه سیمان سپاهان حمایت مالی از تیم را به عهده گرفت و تا سال ۱۳۷۹ این حمایت ادامه یافت. تغییر شرایط اقتصادی کشور و عرضه شدن سهام کارخانه سیمان سپاهان ديزيچه در بورس سهام و عدم تمایل سهامداران جدید این کارخانه به باشگاهداری سبب گردید تا امتیاز باشگاه به فولاد مبارکه واگذار گردد و نام باشگاه به فولاد مبارکه سپاهان تغییر کرد.
دهه ۱۳۸۰
این تیم در دومین دوره لیگ حرفهای (۸۲-۸۱) با مربی گری فرهاد کاظمی در پنجاهمین سال تاسیس خود و به عنوان اولین تیم شهرستانی قهرمان لیگ برتر شد.
در سومین دوره لیگ (۸۳-۸۲) ششم، در چهارمین دوره (۸۴-۸۳) مقام دهم، در پنجمین دوره (۸۵-۸۴) مقام هفتم و در ششمین دوره (۸۶-۸۵) مقام پنجم را کسب کرد. تیم سپاهان در هفتمین دوره لیگ برتر (۸۷-۸۶) با پشت سر گذاشتن مشکلات عدیدهای از جمله کسر امتیاز و اجرای حکم ۲ ماه بازیهای خارج از خانه و برگزاری فشرده بازیها در خارج از خانه، تا آخرین ثانیههای اتمام لیگ، قهرمان هفتمین دوره این بازیها بود که این عنوان را در دقیقه ۹۶ بازی با پرسپولیس تهران با نتیجه ۲-۱ واگذار و به عنوان نایب قهرمان لیگ هفتم شناخته شد و در هشتمین دوره لیگ برتر (۸۸-۸۷) مقام چهارمی را کسب کرد.
سپاهان در نهمین دورهٔ لیگ حرفه ای (۸۹-۸۸)، با هدایت امیر قلعه نوعی با اقتدار و به طور زودهنگام به عنوان قهرمانی دست یافت. یک سال بعد و در دهمین دوره ی لیگ برتر (۹۰–۸۹) باز هم با مربی گری امیر قلعه نوعیاین بار هم تیم سپاهان بود که توانست قهرمانی زودهنگامی را بدست آورد و اولین تیمی باشد که توانسته است دو بار متوالی قهرمان لیگ برتر ایران شود.علاوه بر جام قهرمانی دهمین دوره لیگ برتر، جام قهرمانی دائمی مسابقات لیگ برتر به دلیل ثبت رکورد سه قهرمانی در این مسابقات به سپاهان اهدا شد.
این قهرمانی که سومین قهرمانی سپاهان در لیگ برتر بود، این تیم را پرافتخارترین تیم لیگ برتر فوتبال ایران کرد.
این تیم در سالهای ۱۳۸۳، ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ با غلبه بر تیمهای استقلال، پرسپولیس و صبا باطری در فینال توانست قهرمان جام حذفی شود که بدین ترتیب طی دهه اخیر با ۶ قهرمانی پرافتخارترین تیم ایران به حساب می آید.
حضور در فینال لیگ قهرمانان آسیا
دو تیم سپاهان از ایران و اوراواردز از ژاپن با از پیش رو برداشتن حریفان به فینال مسابقات لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۷ رسیدند. تیم فوتبال اوراوا ردز ژاپن، در تاریخ ۷ نوامبر ۲۰۰۷ و در دور رفت مسابقه فینال جام قهرمانان باشگاههای آسیا، در فولاد شهر اصفهان به مقابل تیم فوتبال سپاهان رفت که این دیدار به تساوی ۱-۱ پایان یافت.[۱] مسابقهٔ برگشت دو تیم اوراوا ردز ژاپن و سپاهان ایران در روز ۱۴ نوامبر ۲۰۰۷ میلادی برگزار شد که اوراوا با ۲ گل به پیروزی رسید و به مقام قهرمانی جام قهرمانان باشگاههای آسیا نایل آمد. بدین ترتیب تیم فوتبال سپاهان ایران با قبول این شکست، به مقام نایب قهرمانی جام قهرمانان باشگاههای آسیا رضایت داد.[۲]
شرکت در جام باشگاههای جهان
تیم فوتبال فولاد مبارکه سپاهان پس از کسب مقام نایب قهرمانی در مسابقات جام باشگاههای آسیا در سال ۲۰۰۷ مجوز حضور در مسابقات جام باشگاههای جهان را دریافت کرد. این تیم به عنوان اولین تیم ایرانی در این مسابقات که در توکیو ژاپن برگزار میگردید شرکت کرد.
سپاهان در بازی اول خود در این رقابتها در تاریخ ۸۶/۹/۱۶ به مصاف ویتاکر یونایتد نیوزلند رفت. در این مسابقه که از ساعت ۱۴:۱۵ به وقت تهران در ژاپن برگزار شد، سپاهان اصفهان با گلزنی بازیکنان عراقی خود حریف را شکست داد. عمادرضا در دقایق ۳ و ۴ و عبدالوهاب ابوالهیل در دقیقه ۴۸ گلهای سپاهان را به ثمر رساندند و برای ویتاکر یونایتد، بیزلی در دقیقه ۷۵ گلزنی کرد.[۳]
سپاهان در دومین دیدار خود دوباره در مقابل تیم اوراوا ردز ژاپن که در فینال جام باشگاههای آسیا از این تیم شکست خورده بود قرار گرفت. سپاهان در پایان این دیدار ۳ بر یک مقابل این تیم شکست خورد تا از رویارویی با آث میلان ایتالیا محروم شود. ناگای (۳۲)، واشنگتن (۵۴) و هادی عقیلی (گل به خودی) در دقیقه ۷۰ گلهای اوراوا ردز را به ثمر رساندند. تک گل سپاهان به وسیلهٔ محمود کریمی در دقیقه ۸۰ برای نمایندهٔ ایران رقم خورد.[۴]
در این مسابقات تیم آث میلان ایتالیا با برتری برابر بوکاجونیورز آرژانتین به مقام قهرمانی رسید و جایزه ۵ میلیون دلاری را دریافت کرد.